Rufus Kain (27) is een singer-songwriter die voor het online nieuwsmedium de Correspondent schrijft over de veranderende muziekwereld. Zijn uitgebreide artikelen slaan enorm aan en werden al honderden keren online gedeeld. Tijd voor een gesprek met de journalist die achter de schermen van de muziek kijkt.
Waar hield u uzelf allemaal mee bezig voordat u muziekjournalist werd?
‘In de basis ben en blijf ik muzikant. Ik begon ooit als rapper maar daar heb ik geen carrière in gemaakt. Maar ik ging wel naar optredens en open mics, dit bleef mijn teksten beïnvloeden. Ik kwam terecht in de singer-songwriterwereld waarin ik één van de weinige artiesten was die Nederlandstalig zong. Dat was de voornaamste reden dat ik werd uitgenodigd om een radioshow te presenteren voor de Amsterdam Songwriters Guild op Amsterdam FM.’
Rufus Kain. Foto door: Famke van Montfoort
De Nederlandstalige teksten spraken de organisatie aan?
‘Ik was student en de enige die in de eerste week van de uitzendingen beschikbaar was. De daaropvolgende 6,5 jaar ben ik niet meer weg gegaan en heb de show wekelijks gepresenteerd. Met de show kon ik mijn waardering voor de scene, singer-songwriters in de Randstad, goed uiten.’
Hoe bent u daarna bij de Correspondent terecht gekomen?
‘Ik had al een paar keer gesolliciteerd bij de Correspondent. De eerste keer was voor de functie als vertaler Engels. Ik ben tweetalig opgevoed maar was bij lange na niet de ervaren vertaler die ze zochten. De succesvolle entree kwam pas toen ik meedeed aan een pitchwedstrijd die werd georganiseerd door hen.’
Waar ging de pitch over?
‘De pitch was bedoeld om nieuwe journalistieke onderwerpen en ideeën aan de redactie van de Correspondent voor te leggen. Ik was nog geen journalist maar had wel een idee over journalistiek en de muziekindustrie. Het motto van de Correspondent is voorbij de waan van de dag. Dat wilde ik ook met de berichtgeving over muziekjournalistiek met stukken over de machtsverhoudingen en de geldstromen in de muziekindustrie.’
De redactie van de Correspondent op de vorige locatie in Amsterdam Noord. Het online nieuwsplatform wat in 2013 is opgericht is momenteel in Amsterdam Oost gevestigd.
‘In de regel waren de artikelen die ik in Nederland tegenkwam recensies van albums en korte portretten over de artiesten zelf. Dit heb ik een tijd met interesse gelezen, maar ik wilde meer weten hoe de muziekwereld in elkaar zat. In het buitenland zag ik veel meer achtergrondstukken over de muziekindustrie, bijvoorbeeld in The New York Times en The New Yorker. Als muzikant en muziekliefhebber vond ik dat interessant om te weten. In het onderwerp had ik dus wel vertrouwen maar ik had wel begeleiding nodig met het schrijven.’
Heb jij een verklaring waarom hierover in Nederland nauwelijks werd geschreven?
‘Nee, eigenlijk niet. Het blijft een mysterie voor me. Vroeger had muziekjournalistiek ook de rol van simpelweg laten zien wat er uit komt en wat je kon gaan kopen als consument. Nu kan je online alle muziek alvast beluisteren en is die rol van de verdieping veel interessanter voor de media, of het nou uitgebreide portretten van de makers zijn of de machtsverhoudingen in de muziekindustrie. Ik denk dat er voor de media nog een rol is qua muziek ontdekken maar minder eerstelijns. Berichten over singles die zijn uitgekomen zijn achterhaald. Ik bedoel, Lil Kleine kondigt bijvoorbeeld zelf aan op Snapchat dat hij iets uitbrengt.’
Terug naar jou als journalist: Hoe gebruikt u uw eigen ervaring als muzikant in jouw stukken?
‘Ik denk als startpunt. Het helpt wanneer je al jaren in de muziekwereld zit en ook het perspectief van een muziekmaker hebt. Dan heb je meer invalshoeken en meer onderwerpen waarvan je weet dat er iets interessants aan de hand is. Ook is je netwerk in de sector al groter dan gemiddeld. Vervolgens ga je natuurlijk je eigen onderzoek doen en daarbij nieuwe onderwerpen en mensen vinden. Het is een zegen en vloek om een kenner van het veld te zijn. Aan de ene kant heb je meer ideeën, aan de andere kant zie je soms hele verhalen die voor buitenstaanders relevant kunnen zijn over het hoofd.’
Heeft u daar een voorbeeld van?
‘Max Martin is een Zweedse producer die meer nummer 1 hits heeft gemaakt dan The Beatles. Hij maakte ze voor o.a. The Backtsreet Boys en Taylor Swift. Ik heb een jaar geleden een boek over hem gelezen, en ook een lang stuk over hem in The New Yorker. In eerste instantie leek het mij geen interessant onderwerp omdat er dus al via andere media over was geschreven. Vervolgens kreeg ik consistent reacties van mensen die nog nooit van hem gehoord hadden. Toen heb ik uiteindelijk het stuk geschreven en daarin verwezen naar het boek en het artikel in The New Yorker. Maar wel met uitleg wie die man is en hoe gigantisch zijn impact is op de muziek van afgelopen 20 jaar. Als ik niet in de muziekwereld zat had ik er al maanden eerder over geschreven.’
Producer Max Martin ontvangt een 'Songwriter van het jaar award' bij de ASCAP Pop Music Awards
Jouw stukken worden veel gelezen en honderden keren gedeeld, wat merk jij van de impact die u hiermee maakt?
‘Ik kan eigenlijk alleen afgaan op wat ik hoor van mensen. Muziekliefhebbers en muzikanten die het lezen zijn er blij mee. Inmiddels zie ik ook steeds meer stukken in andere media over de muziekindustrie verschijnen. Dat zegt me dat er inderdaad behoefte aan is.’
Jouw artikelen over de krachten achter de muziek, bijvoorbeeld platenmaatschappijen, worden extra goed gelezen. Wat viel jou op toen jij hier onderzoek naar deed?
‘Als je kijkt naar de twaalf jaar (2000-2012) waarin de inkomsten in de muziekindustrie kelderden, verschenen er allerlei doemscenario’s over platenmaatschappijen in de media. Begrijpelijk want in de jaren '90 stelde men de muziekindustrie vrijwel gelijk aan platenmaatschappijen. Dat is een beetje zoals veel mensen de muziekindustrie nu gelijk stellen aan Spotify. Maar de muziekindustrie is zoveel groter. Hoe consistent muziekuitgeverijen bijvoorbeeld zijn gebleven tijdens de crisis is nog steeds onderbelicht in de media.’
Wat is jouw verklaring voor het feit dat muziekuitgeverijen wel consistent zijn gebleven door de jaren heen?
‘Ik heb er een paar verklaringen voor. Allereerst werken ze erg veel business to business. Uitgeverijen werken namelijk met alle plekken waar muziek geplaatst wordt, van film tot in reclames. Deze bedrijven waarmee ze samenwerkten, bijvoorbeeld filmmaatschappijen en reclamebureaus, gingen niet failliet en dus bleven er zaken gedaan worden. Ten tweede gingen deze bedrijven niet over op online piraterij. De consument ging wel over op online piraterij omdat de CD niet meer de handigste manier om muziek te ontdekken was en Napster als alternatief kwam. Daarnaast hebben uitgeverijen zich lang geleden al heruitvonden als tussenpartij tussen liedschrijver en de rest van de wereld. Deze schakel wordt niet overbodig als je internet erbij optelt.’
Zijn veel machtsverhoudingen in de veranderende muziekwereld dus eigenlijk hetzelfde gebleven?
‘Eerst waren onafhankelijke partijen afhankelijk van grotere platenmaatschappijen voor distributie. Deze distributie is nu makkelijker geworden want iedereen kan muziek verspreiden. Door het overweldigende aanbod dat je daarvan krijgt is aandacht voor je muziek een schaars middel. In een notendop: de mensen die invloed hebben op de kanalen om aandacht voor je muziek te genereren hebben de grootste macht in de muziekindustrie. We hadden de Top 40 op de radio en nu hebben we de afspeellijst Hot Hits NL op Spotify.’
Hot Hits NL is één van de afspeellijsten op streamingdienst Spotify
Hoe ziet jouw toekomst als muzikant en journalist eruit?
‘Voorlopig ga ik door met schrijven over de muziekindustrie voor de Correspondent. Daarnaast schrijf ik ook voor andere media zoals het magazine van Het Financieele Dagblad. De laatste tijd heb ik weer iets meer tijd om te gaan optreden, daar wil ik nooit mee stoppen. In hoeverre ik die twee beroepen samen weet te smeden tot één discipline weet ik niet. Met muziek en journalistiek heb ik wel wat gevonden wat mij voor de rest van mijn carrière bezig gaat houden. Maar goed, anderhalf jaar geleden had ik ook niet verwacht dat ik nu iets anders dan optreden zou doen.’
Heb jij tips voor Do It Yourself artiesten, waarvan we er veel op Gigstarter hebben staan, om zich in deze nieuwe muziekwereld staande te houden?
‘Nooit offline vergeten. Er is voor onafhankelijke artiesten heel veel te halen bij de optredens. Optredens zijn de beste manier om beter te worden en om een band te creëren met je publiek. Mensen hebben bij jouw optreden volle aandacht voor je muziek, online moet je concurreren met 30 miljoen andere liedjes.’
